Passiflora

Passiflora - Passiebloem

Mijn vriendin heeft niet zo heel veel met planten, maar de Passiflora is wel één van haar favorieten. Het is voor mij dan ook een leuke smoes om hiermee thuis te komen en te zeggen dat ik een plantje voor haar heb gekocht. Ik koop hem bijna elk jaar, omdat hij niet helemaal winterhard is. Het is een eigenzinnige plant, hij kan zomaar verdwijnen, helemaal afsterven en opnieuw opkomen. We hebben een paar idiote winters gehad, planten beginnen aan het voorjaar, de sapstroom is in volle gang en we krijgen er nog eens twintig graden vorst overheen. Hier kan de Passiflora totaal niet tegen.

De bekendste is de Passiflora caerulea, de blauwe Passiebloem die als klimmer te koop is in het tuincentrum. Een aantal jaren geleden werd hij hier geïntroduceerd als kamerplant. Door zijn eigenzinnigheid en vooral in zijn bloeiwijze, verdween hij later in onze huiskamers. Er zijn talloze soorten en variëteiten, kleuren van blauw, rood, paars tot oranje. Er bestaat zelfs een eenjarige, de Passiflora gracilis.

Passiflora caerulea

Bloem Passiflora caerulea

In de vijftiende en zestiende eeuw werd hij ontdekt in Europa door Spaanse missionarissen die hem ook zijn naam hebben gegeven. Passiflora betekent letterlijk lijdensbloem dat met de kruisiging van Jezus Christus te maken heeft.
Zij ontdekten hem in Zuid-Amerika, maar zijn oorsprong is zeer verspreid over tropische gebieden in de wereld.

Een klein verhaaltje over de kruisiging en zijn verwantschap met de bloem.
De missionarissen ontdekten dat de bloem vijf kelkbladeren (onderste bladeren van een bloemknop, bescherming) en vijf kroonbladeren (binnenste bloembladeren, insectenlokkers) bevatte. Hier duiden ze de twaalf apostelen mee aan, met uitzondering van Petrus en Judas. De stampers lijken op spijkers waarmee Jezus aan het kruis werd genageld en de vijf helmdraden, (stuifmeelhouders) de vijf wonden. Het binnenste deel van de bloem, de sprietjes, leken op de doornhelm die hij droeg. Zelfs de ranken zagen ze als zweep, dus bijna alle plantendelen werden benoemd naar de kruisiging van Jezus Christus. Bloeit hij bij u in de tuin, bestudeer hem dan maar eens.

Vrucht

Passieflora edulis

De vruchten van sommige soorten zijn eetbaar, ze smaken een beetje zoet/ zurig en worden veel gebruikt in nagerechten. De bekendste eetbare en commerciële soorten zijn de Passiflora edulis (eetbaar) en de kruising Passiflora edulis forma flavicarpa (gele vrucht) die iets zuurder is. De soort die bij ons veel voorkomt is ook eetbaar, krijgt oranje vruchten, maar ik raad het niet aan deze te eten.
Nog iets frappants aan de plant is zijn verdediging tegen rupsen, door mimicrae of nabootsing. De plant maakt knobbeltjes op zijn bladstelen, waardoor het lijkt of er eitjes van een vlinder op zitten. Hierdoor denken vlinders dat er al een concurrent is en gaan op zoek naar een andere gastheer.

Het laatste is de medicinale kant van de plant, dokter Vogel heeft een middeltje op de markt gebracht tegen rusteloosheid, veel toegepast bij examen stres.