woensdag 5 september 2012

Opuntia

Opuntia – Schijfcactus

Cactussen behoren niet tot mijn favorieten, maar dit is toch wel een hele mooie. Niet iedereen is even blij met dit geslacht, in Australië en Afrika worden ze soms als onkruid beschouwd. Tijdens mijn reis door Zuid-Afrika kwam ik hem tegen in het Addo Elephant Park, olifanten zijn gek op zijn vijgen/ vruchten.
Hij stond langs een weg met vrij hoge begroeiing waar je niet uit mocht stappen. Ondanks mijn slangenfobie, moest en zou ik de foto nemen. Dit geeft wel een beetje mijn passie voor de plantenwereld weer.
Opuntia ficus indica
Bloem Opuntia ficus indica
Eén van de bekendste, vooral door zijn vruchten, is de Opuntia ficus indica.
Zijn typerende kenmerken zijn platte ovale schijven die op elkaar groeien en vol zitten met stekels en weerhaakjes. Hij krijgt prachtige geel/ oranje bloemen aan de rand van zijn schijven. Opunta is vernoemd naar de oude Griekse stad Opontus en ‘ficus indica’ naar zijn vruchten dat letterlijk vijg uit India` betekend.
Het oorspronkelijke leefgebied van de Opuntia is Mexico, maar omdat hij vrij gemakkelijk gestekt kon worden, zie je hem nu bijna overal ter wereld.
Het begon als een onschuldig tuinplantje, maar werd de schrik van iedere boer in Australië. Iedereen kent het biologisch bestrijden van een plaag, denk maar aan de konijnenziekte (mixomatose) in Australië. In dit zelfde Australië hebben ze deze Cactus proberen te bestrijden met een bepaalde mot die alle vruchten liet verschransen door zijn larven. Biologisch bestrijden gaat natuurlijk niet altijd goed en is vaak onnatuurlijk, andere planten werden ook aangetast door deze mot.
Ter informatie ging het hier om de Opuntia stricta.

Vooral de Opuntia ficus indica wordt gebruikt om zijn vruchten, u heeft ze misschien wel eens in een Turks of Chinees winkeltje zien liggen. De vruchten, ook wel Prickly Pears genoemd, zijn zoetzurig en melig. De buitenkant van de vruchten wordt ontdaan van hun stekeltjes en meestal lepelt men het vruchtvlees eruit.
In Mexicaanse gerechten en alcoholische dranken vindt men ze veel terug, in Nederland vooral in nagerechten. In Afrika  worden ze ook wel eens toegepast als haag tegen indringers. De Opuntia kent ook nog een schildluis die sap uit de plant onttrekt. Het karmijnzuur dat de luizen produceren is een afschrikmiddel tegen roofdieren en bevat een (karmijn) rode kleurstof.
Opuntia vulgaris
Slakkenvraat
Hier in Nederland kennen wij de Opuntia meestal als kamerplant, maar als kuipplant wordt hij al populairder. Dit jaar heb ik de Opuntia vulgaris geplant die enige vorst kan verdragen. Iets dat mij verbaasde is een ander onuitstaanbaar roofdier die gaten vreet in de vooral jonge ‘schijven’. Het is de naaktslak die al meerdere planten in mijn tuin heeft doen verdwijnen. Naaktslakken produceren tot wel achthonderd eitjes en hebben bijna geen natuurlijke vijanden door hun dikke kleverige slijmlaag.
Het enige wat werkt tegen deze slakken en geen andere beesten kan schaden, is bier in een bakje waarin ze verdrinken. Dit is de milieuvriendelijkste en humaanste manier.

Hoewel ik de Opuntia in de volle grond heb gezet, wil het niet zeggen dat hij de winter overleeft. Het is een probeersel, maar ik zal hem goed af moeten dekken met iets van een vorst werende zak. Wilt u hem wel in de volle grond zetten, plant de cactus met pot en al, zodat u hem er gemakkelijk uit kan halen voor de vorstperiode. Eigenlijk net als een kuipplant.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten