Hedychium - Siergember

Hedychium – Siergember

Om nog maar even in het rijtje van de Gembers te blijven, zoals de Banaan en de Strelitzia, wil ik graag in deze blog de Siergember beschrijven. Ik zag hem staan bij mijn oom die erg geïnteresseerd is in aparte planten. Als hobby kweekt hij bijvoorbeeld ook de Agapanthus (Zuid-Afrikaanse Lelie) en enkele Canna –soorten.
De Hedychium is niet bekend in de keuken, waar de Alpina (Laos) en de Zingiber (Gember) dat wel zijn. Hij is meer bekend om zijn indrukwekkende bloeiwijze en zijn zoete geur.

Hedychium gardnerianum

Knol Hedycium gardnerianum

De Hedychium is een polvormende plant die net als de rest van zijn familie uit de Zingiberiflorae dikke/ vleesachtige rizomen heeft. Zijn neefje, de Musa (Banaan), heeft dit bijvoorbeeld ook en staat beschreven in mijn blog over de Banaan.
Zijn Nederlandse naam is hem gegeven, omdat hij niet echt in de keuken gebruikt wordt, maar meer voor de sier wordt aangeplant. Vandaar dan ook de naam Siergember die bij ons als kuipplant al populairder wordt. Van origine komt hij voor in Aziatische landen en één soort in Madagaskar waar wel meer aparte en imposante planten voorkomen. Soms wordt hij wel eens opgesplitst in twee groepen, de winterharde uit de Himalaya gebieden en de groep die iets meer warmte nodig hebben, zoals uit Thailand en India.

Door de VOC periode is hij verspreid over de wereld en is zeer bekend in Engeland als kuipplant. De bloem van de Witte siergember is zelfs de nationale bloem van Cuba. Van origine komt hij daar niet voor, maar is net als de Musa door de Spanjaarden en Afrikaanse slavernij naar Brazilië gekomen. De naam Hedychium komt uit het Grieks, ‘hedy’ betekent zoet of aangenaam en ‘chium’ betekent sneeuw. Vrij vertaald betekend het eigenlijk sneeuwwitte geurende bloem.

Hedycium coccineum

Bloem Hedychium coccineum

Er bestaan ongeveer vijftig soorten van de Hedychium, een paar wil ik even kort beschrijven. Allereerst de bekendste, de Hedychium gardnerianum, vernoemd naar een botanist uit Sri Lanka. De bloem geeft een citroenachtige geur af.
Hedychium spicatum en Hedychium densiflorum zijn het meest winterhard en komen voor in de hoger gelegen delen van de Himalaya. De ‘spicatum’ heeft een fijne/ spitse witte bloem die iets rozig is, de ‘densiflorum’ heeft een vrij compacte bloem en over het algemeen een oranje kleur.
Verder zijn er nog de smal bladerige soorten, bijvoorbeeld de ‘angustifolium’ en de ‘greenii’. De bekende witte is de Hedychium coronarium (kroonachtig) en de gele “variant”, Hedychium flavescens (geel) met een iets gelere en spitse bloem.
Een bekende mooie rode, is de Hedychium coccineum met een karmozijn rode toorts. Eigenlijk wil ik met al deze verschillende soorten de diversiteit van de Siergember beschrijven en hoe uiteenlopend zijn bloemen en bladeren kunnen zijn.

Hedychium greenii

Bloem Hedychium greenii

Natuurlijk is er met deze Gember soorten veel gekruist en maakt het soms heel moeilijk ze te determineren. Ik kijk meestal naar het blad en dan pas naar de bloem om ze te herkennen. De echte witte siergember is bijvoorbeeld al doorgekruist naar een rode hybride. Gelukkig hebben al deze soorten nog steeds een heerlijk geurende eigenschap. Als medicatie vind men hem vaak terug als aromatherapie en zijn wortelstokken worden meestal gebruikt als ontstekingsremmers.

Bloem Hedychium gardnerianum

Knop Hedychium gardnerianum

Soms kunnen de meest winterharde soorten bij ons overleven, maar zullen altijd bovengronds afsterven. Denk niet te snel dat hij niet gaat bloeien, de meeste soorten bloeien pas laat in de zomer. Behandel de Hedychium als een kuipplant, dus zet hem in de winter op een droge warme plaats. Net als al zijn familiegeslachten, heeft hij het liefst een vochtige, goed doorlatende en humusrijke grond.

Wilt u deze plant een keer live zien, rond augustus staat hij zeker in een Botanische Tuin te bloeien.