Cunonia capensis – Rooi Els

Cunonia capensis – Rooi Els

Over sommige planten is maar weinig te vertellen, ondanks de sierwaarde van de plant. De Cunonia is zo’n plant die toch veel in siertuinen wordt aangeplant.
Van de Cunonia bestaan ongeveer dertig soorten en hij behoort tot de Cunoniaceae. Deze kleine familie bestaat uit minder dan dertig geslachten die niet zo bekend zijn. De Cunonia capensis heeft naar mijn mening veel weg van de Prunus lusitanica, Portugese Laurierkers. Dit komt vooral door zijn aarvormige bloeiwijze en zijn glanzende blad. De geslachtsnaam heeft hij te danken aan een Duitse soldaat en groot plantliefhebber, genaamd Cuno. Hij had een prachtige tuin in Amsterdam, waar hij aparte gewassen kweekte. De meeste soorten van het geslacht Cunonia groeien in Nieuw-Caledonië, een eilandengroep gevestigd ten oosten van Australië. De enige soort van het geslacht Cunonia, Cunonia capensis, groeit in de vochtige bossen van Zuid-Afrika en Mozambique. Zijn soortnaam zegt het eigenlijk al, capensis dat van de Kaap betekent. De Zuid-Afrikaanse naam Rooi Els heeft te maken met zijn houtstructuur die erg lijkt op de Alnus, letterlijk vertaald Rode Els. Een andere naam voor dit soort is Boterlepelboom. Nieuwe bladeren die nog gevormd moeten worden zijn omsloten door ellipsvormige steunblaadjes die op een lepel lijken.

Het blad is geveerd, bestaande uit zes tegenoverstaande blaadjes met een eindblad. Wanneer het blad uitloopt is het rood van kleur. Later vormt zich dit naar ellipsvormig glanzend blad met rode bladsteeltjes. De Cunonia capensis schijnt één van de snelst groeiende bomen van Zuid-Afrika te zijn en wordt soms wel vijftien meter hoog. Rond augustus vormen zich lange witte geurende bloeiaren, waar veel vlinders en insecten op af komen. Na de bevruchting komen de bijna niet opvallende zaden tevoorschijn. Deze zijn erg kleverig en blijven aan de veren van vogels plakken die voor de verspreiding zorgen. Verder is de Cusonia capensis hier in Nederland te gebruiken als kuipplant. Zorg er dan wel voor dat hij voldoende vochtig staat, anders is het snel bekeken met deze plant. Een laatste feitje is dat hij vroeger gebruikt werd tegen nervositeit.