Calotropis procera – Appel van Sodom

Calotropis procera – Appel van Sodom

Nog één van de indrukwekkende planten die ik ben tegen gekomen in Gambia is de Calotropis. Toen ik hem voor het eerst zag dacht ik dat het een Euphorbia soort was, maar dit had ik mis. Ik moest bij deze plant denken aan een aflevering van Bear Grylls in de Sahara. Langs de vochtige randen groeide daar een Euphorbia (Wolfsmelk) soort met grote groene vruchten. Hij vertelde dat alles van de plant giftig is en dat zelfs het omliggende water niet drinkbaar is door toedoen van de plant.
De giftigheid en het melksap is dan ook de bekendste eigenschap van de Euphoribia.
Eén voordeel voor mij, de Calotropis bevat ook giftig melksap, dus ik zat er niet heel ver naast. Hij is niet afkomstig uit de Euphorbiaceae, maar uit de Asclepiadaceae. Hier kennen wij deze familie als Zijdeplantfamilie, de Engelse naam is Milkweedfamily.

Calotropis is de Griekse naam voor prachtig die waarschijnlijk verwijst naar de bloemen, de soortnaam procera die wij vaker tegen komen, betekent slank. Van de naam Appel van Sodom heb ik nu ook iets leuks geleerd. Sodom was een bijbels plaatsje dat verwoest werd door God, vanwege het zondige leven van de inwoners. Appel van Sodom, of eigenlijk appel van verwoesting, hij lijkt op een lekkere vrucht, maar is zeer giftig. Het Nederlandse woord sodemieteren is hier van afgeleid.
De Calotropis vindt zijn oorsprong in Azie en tropisch Afrika, waar hij als onkruid wordt gezien. Naast de Calotropis procera bestaat er nog een grotere soort, de Calotropis gigantea.

De Calotropis procera wordt zo’n zes meter hoog en heeft over het algemeen al zijn grote ovale blad aan het uiteinde. Het blad is groen met hierover een grijze waslaag dat hem beschermt tegen uitdroging en de zoute lucht. Zijn bast is grijs en heeft een kronkelige vorm. De bloeiwijze heeft wel iets weg van de Euphorbia, maar als men goed kijkt nog meer op die van de Asclepias familie. Hij wordt bevrucht door bijen, insecten en vlinders. Na de bevruchting vormt zich een opgeblazen vruchtomhulsel met hierin bruine zaden met vlezige lange slierten. Deze slierten zorgen voor de verspreiding van de zaden, omdat deze blijven plakken aan langslopende dieren. In Jamaica worden de vlezige slierten ook wel gebruikt al kussenvulling. Hoewel de plant giftig is, wordt hij veel gebruikt in de geneeskunde als laxerend middel en tegen problemen met de luchtwegen. Net als een inheemse giftige plant die wij hier kennen, Digitalis (Vingerhoedskruid), schijnt hij deze zelfde geneeskrachtige stof te bezitten.