Vitex agnus-castus – Monnikspeper

Vitex agnus-castus – Monnikspeper

Een bijzonder struikje die ik nu twee jaar in mijn tuin heb staan is de Vitex agnus-castus. Hij is een zomerbloeier die veel bijen en vlinders lokt in de tuin. Tevens geeft hij tijdens de bloei een heerlijke aromatische geur af. Tijdens het schrijven van dit blog ben ik er achter gekomen dat hij veel wordt gebruikt in de medische industrie.
Dit kan men al ontdekken in zijn naam. De geslachtsnaam heeft meerdere betekenissen, buigzame takken die vroeger gebruikt werden in de mandenmakerij, of het kan levenslustige plant betekenen. Zijn soortnaam (rein-lam) is een symbool van de onschuld en kuisheid, ook wel kuisheidslam genoemd, waarin lam het onschuldige weergeeft. Vroeger gebruikten de monniken dit kruid om de geslachtsdrift tegen te gaan. De bessen lijken en smaken een beetje naar peperkorrels, vandaar de naam Monnikspeper. Hij wordt ook wel Kuisboom genoemd, vanwege de anti-kuisheid. De Vitex wordt tot op heden nog steeds gebruikt als medisch middel bij verschillende hormonale klachten bij de man en vrouw.

De Vitex agnus-castus is afkomstig uit het Middellands-Zeegebied. Er bestaan ongeveer tweehonderdvijftig soorten van dit geslacht. Hij behoort tot de Lamiaceae, de bekende kruiden- en Lipbloemigenfamilie. Soms wordt hij ook wel in de orde Verbenaceae geplaatst. Deze bladverliezende struik wordt hier in Nederland ongeveer twee meter hoog, in warme gebieden zijn exemplaren gevonden van meer dan vijf meter hoog. Zijn blad is grijsgroen en handvormig, bestaande uit vijf tot zeven afzonderlijke blaadjes. In juli begint hij zijn bloeiaren te vormen aan het einde van de twijg, hij bloeit dus op nieuw hout. Net als de Vlinderstruik (Buddleja) is het een vrij open struik en kan hierdoor gemakkelijk aan de voorzijde van de border geplant worden. Hoewel er gezegd wordt dat de Vitex hier matig winterhard is, doet hij het hier prima. Snoeien van planten is nooit verstandig in de winter, omdat de planten in een rustperiode zijn en zich dan moeilijker kunnen herstellen.
Snoei daarom deze struik nooit in de winter, net als bij rozen kan hij behoorlijk invriezen en de kans dat hij het dan niet overleeft. Over het algemeen is het een vrij makkelijke plant die weinig eisen stelt aan zijn standplaats, hij houdt alleen niet van natte voeten.