woensdag 25 september 2013

Phaseolus – Boon

Phaseolus – Boon

Bonen en peulen ziet men over het algemeen in volkstuinen staan. Er bestaan ontzettend veel soorten en vooral cultivars. Wat men vaak vergeet is de sierwaarde van deze plant. Het blad heeft een aparte vorm, maar vooral de bloemtrossen zijn vaak spectaculair. De boon die in Nederland het meest geteeld wordt is de Phaseolus vulgaris, oftewel de gewone Boon dat zijn soortnaam al zegt. Van deze soort vinden we de meeste cultivars en de zaad veredelingsbedrijven kruizen nog steeds vele hybride planten. Phaseolus betekent in het Grieks smalle boot dat verwijst naar de peul, in het Latijn betekent de laatste lettergreep groente.
Phaseolus coccineus
Pronkboon
Phaseolus lunatus
Limaboon
De boon vindt zijn oorsprong in Midden-Amerika en hij is nu verspreid over de hele wereld. China is bijvoorbeeld één van de grootste leveranciers van bonen.
Er bestaan ongeveer vijftig soorten van dit geslacht. De Phaseolus behoort tot de Vlinderbloemigen, Fabaceae of Legumaceae, over het algemeen zijn de geslachten van deze familie peul dragend. Denk hierbij aan de Lupine, Robinia en de Laburnum. Een ander kenmerk van deze familie is dat ze stikstofbindend zijn. De plant bindt met behulp van bacteriën stikstof uit de lucht en slaat deze op in de wortelknolletjes. In de biologische tuinbouw wordt veel gebruik gemaakt van deze eigenschap door middel van teeltwissel. Op deze manier wordt het land op een natuurlijke manier bemest, zonder gebruik te maken van minerale meststoffen zoals NPK (N=stikstof).
Apios
Phaseolus lunatus
Apios
De Phaseolus is een eenjarige plant die zich vermeerdert via zaad. Hij groeit via een wiegende manier en zoekt zich al windend punten om zich vast te houden. Het blad bestaat uit drie blaadjes die hij tevens gebruikt om zich vast te grijpen. Hij bloeit van het vroege voorjaar tot laat in de zomer. Hij wordt bestoven door insecten, kruisbestuiving komt veel voor bij dit geslacht en is hierdoor gemakkelijk te kruisen. De bonen in de peulvrucht zijn niervormig en zijn vaak gestreept in verschillende kleuren. Een andere eigenschap is dat ze veel eiwitten, koolhydraten en suikers bevatten. Door deze suikers met een specifieke samenstelling, kan er na consumptie de bekende bruine bonen winderigheid ontstaan. Daarom is het eten van bonen goed voor de spijsvertering. Het geslacht Phaseolus is de laatste eeuw iets veranderd. Geslachten als Vicia (Tuinboon) en Vigna (Kousenband) hebben een eigen naam gekregen, vanwege de verschillen in de DNA structuur. Andere peulvruchten als de Pisum (Erwt), Apios (Grondnoot), Lathyrus (Pronkerwt) en de Mucuna (Fluweelboon) hebben ook dezelfde mooie bloeiwijze. Ik hoop dat ik door de foto’s van de Phaseolus coccineus (Pronkboon) en de Phaseolus lunatus (Limaboon) u enthousiast gemaakt heb over de sierwaarde van deze klimmer in de siertuin.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten