Metrosideros excelsa – Pohutukawa

Metrosideros excelsa – Pohutukawa

Een tijdje geleden kreeg ik van vrienden enkele planten foto’s opgestuurd. Om nog maar even bij de Myrtaceae (Mirtefamilie) te blijven, de Metrosideros excelsa.
Als eerste zal ik zijn geslachtsnaam eens vertalen, letterlijk betekent het hart van ijzer. Hij heeft deze naam niet alleen gekregen omdat het een ijzersterke plant is, maar ook vanwege zijn harde kernhout dat de Maori’s gebruikten om te beeldhouwen. Zijn soortnaam excelsa betekent hoog/ verheven en relateert naar zijn lange takken. Pohutukawa is een naam die hij van de Maori’s gekregen heeft en heeft te maken met een mythologisch verhaal over een jonge krijger. De boom staat voor de meeste Nieuw-Zeelanders symbool voor Kerstmis. Vanwege zijn diep rode bloemen wordt hij ook wel Nieuw-Zeelandse Kerstboom genoemd, tijdens de kerstdagen wordt hij versiert met wenskaarten en poëtische kerstverhalen.

Van de Metrosideros bestaan zo’n vijftig soorten, waaronder bomen, struiken en zelfs epifytische soorten. Als men kijkt naar de Metrosideros excelse, bevat zijn grillige stam ook enkele luchtwortels. De boom kan ongeveer vijfentwintig meter hoog worden en is wintergroen. Hij groeit op extreme plekken, zelfs op kale rotswanden waar hij zich vasthoudt door middel van zijn sterke wortels. Zijn lange takken hebben ellipsvormige tegenover staande bladeren. Het blad is vrij dik en grijs behaard, wat hem beschermdt tegen uitdroging en de wisselende temperatuur schommelingen in zijn leefgebied. De bloem bestaat net als de Callistemon uit vijf grote kelkbladeren, vijf kleine kroonbladeren en een tal van rode meeldraden.
De meeldraden bevatten een gele helmknop en de stijl heeft een honingmerk die insecten en kolibries lokt. Na de bevruchting vormen zich één centimeter grote doosvruchten. De Metrosideros wordt veel aangeplant in siertuinen waar hij als struik gehouden wordt. Hier in Nederland kan men hem, net als de Callistemon, houden als kuipplant.